Gmina Baronów leży na północno-wschodnim krańcu Górnego Śląska, we wschodniej części powiatu lublinieckiego. To niewielka gmina o charakterze rolniczym.

Boronów jest jedną z najstarszych miejscowości Górnego Śląska o bogatej przeszłości historycznej, gdzie odnaleziono ślady najdawniejszego osadnictwa. Na obszarze gminy znajduje się wiele zabytków: piękny drewniany kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej z początku XVII wieku, stare kapliczki przydrożne w Boronowie i Dębowej Górze oraz zachowane w poszczególnych wioskach relikty XIX-wiecznego budownictwa wiejskiego.

Dużą atrakcją przyrodniczą jest stanowisko bobrów. W gminie rozwija się turystyka piesza i rowerowa Osoby preferujące czynny wypoczynek znajdą coś dla siebie na placu rekreacyjno-sportowym przy Zespole Placówek Oświatowych oraz w sołectwie Grójec, gdzie m.in. znajdują się: boiska do piłki nożnej, siatkówki oraz koszykówki, natomiast zwolennicy sportów wodnych mogą skorzystać z otwartego kąpieliska położonego na drodze Boronów-Hucisko.

Sołectwa: Zumpy, Dębowa Góra, Grojec, Hucisko. Przysiółki: Doły i Sitki. Leśniczówki: Cielec, Szklana Huta.

Gmina Ciasna leży w północno-zachodniej części województwa śląskiego, w powiecie lublinieckim, na granicy Borów Stobrawskich.

Prowadzi przez nią droga krajowa Katowice-Poznań oraz linia kolejowa umożliwiająca połączenie z wieloma miejscowościami w całym kraju.

Gmina ma charakter rolniczy: 7004 ha to użytki rolne, 5137 ha zajmują lasy, a 377 ha stawy hodowlane karpia.

W Panoszowie znajduje się kopalnia iłów kajprowych - gliny do wyrobu produktów ceramicznych. Złoża te pod względem jakości szacowane są jako jedne z lepszych w Europie.

Na terenie gminy istnieje kilka większych zakładów produkcyjnych: Cegielnia Patoka, KOSPAN - boazeria panelowa, EJOT - tworzywa sztuczne, a także wiele mniejszych reprezentujących stolarstwo, handel i usługi.

Gmina inwestuje w poprawę infrastruktury i ochronę środowiska. Niektóre miejscowości posiadają sieć gazową i wodociągową, kanalizację i oczyszczalnię ścieków. Obecnie zostały zakończone prace przy budowie II etapu kanalizacji w Ciasnej.

Oświata w gminie to głównie trzy szkoły podstawowe, które znajdują się w Ciasnej, Sierakowie Śląskim i Zborowskiem oraz Gimnazjum w Ciasnej.

Opiekę nad dziećmi w wieku przedszkolnym (3-6 lat) sprawują przedszkola, które znajdują się we wszystkich sołectwach za wyjątkiem Dzielnej, Molnej i Panoszowa.

Teren gminy ma naturalne walory przyrodniczo-krajobrazowe. Są tu: rezerwat cisów i siedlisko bociana czarnego oraz zespoły parkowo-pałacowe w Ciasnej, Patoce, Sierakowie i Wędzinie.

Istnieją duże możliwości inwestowania i budowy bazy turystycznej, usług, handlu i budownictwa indywidualnego.

Gmina zapewnia swoim mieszkańcom podstawową opiekę zdrowotną (trzy ośrodki zdrowia, gabinet masażu leczniczego, stacja Caritas), a także możliwość rekreacji i wypoczynku poprzez udział w różnorodnych imprezach sportowych i turystycznych organizowanych przez kluby sportowe oraz ośrodek wczasowy w Brzegach.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Ciasna, Dzielna, Glinica, Jeżowa, Molna, Panoszów, Sieraków Śląski, Wędzina, Zborowskie

Gmina Herby położona jest w północno-zachodniej części województwa śląskiego, w powiecie lublinieckim, w odległości ok. 18 km na południowy zachód od Częstochowy. Od miasta wojewódzkiego Katowice oddalona jest ok. 70 km na północ.

Główną rzeką gminy jest Liswarta, należąca do zlewni Harty. Rzeźba terenu jest malo zróżnicowana, ma charakter lekko falisty.

Gmina ma charakter przemysłowo-rolniczy. Rolnictwo na terenie gminy Herby oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Gospodarstwa rolne są małe, w przeważającej mierze od 2 do 5 ha, na glebach V i VI klasy.

Przemysł zlokalizowany jest w większości w Herbach oraz Lisowie i koncentruje się wokół produkcji profili aluminiowych, kostki brukowej, galwanizerstwa, przetwórstwa spożywczego, przerobu złomu.

Jedną z podstawowych funkcji gminy, dzięki istniejącym kompleksom leśnym docelowo winna być rekteacja i agroturystyka.

Gmina Herby należy do najbardziej zalesionych gmin w regionie - ponad 70% jej powierzchni zajmują lasy. W większości są to sztuczne monokultury sosnowe lub sosnowe z małą domieszką innych gatunków, głównie dębu, brzozy, modrzewia i świerka.

Walory krajobrazowe obszaru, o których stanowią: rzeźba terenu, naturalny jeszcze w większości charakter rzek i strumieni oraz duży udział powierzchni zalesionych, spowodowały włączenie całego terenu gminy do Parku Krajobrazowego "Lasy nad Górną Liswartą", co czyni cały teren gminy godnym zobaczenia ze względu na jego rozliczne walory przyrodnicze. Ponadto w obrębie gminy istnieją: rezerwaty przyrody "Cisy nad Liswarlą", "Cisy w Łebkach" oraz torfowisko "Bagna Kierzkowskie". W miejscowości Olszyna znajduje się pomnik przyrody "Klon" oraz głaz narzutowy zwany "Diabelskim Kamieniem".

Miejsca godne odwiedzenia:

• kościół pw. Najświętszej Maryi Panny w Olszynie wybudowany w 1888 r.
• kapliczka w Kalinie, wybudowana na przełomie XIX/XX wieku
• kościół w Herbach pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, wybudowany w 1938 r.
• kapliczka św. Anny w Hadrze. wybudowana na początku XX wieku
• kapliczka św. Jana w Lisowie z przełomu XIX/XX wieku
• szlak turystyczny niebieski Józefa Lompy, biegnący wzdłuż rzeki Liswarty
• muzeum kolejnictwa - Herby Nowe - dworzec kolejowy
• zespól pałacowy z pocz. XIX w. - Lisów, ul. Wiejska
• zabudowa wsi historycznych: miejscowość Hadra - zespół zabudowy folwarcznej.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Sołectwa: Herby, Kalina, Olszyna, Lisów, Tanina, Łebki, Chwostek, Hadra. Miejscowości niesołeckie: Brasowe, Braszczok, Cztery Kopy, Drapacz, Głąby, Kieszki, Kolonia Lisów, Łęg, Mochała, Niwy, Oleksiki, Otrzęsie, Pietrzaki, Piłka, Pustkowie, Turza.

Gmina Kochanowice leży w północno-zachodniej części województwa śląskiego, na Wyżynie Śląskiej, w zlewni rzeki Liswarty (przez teren gminy biegną dwa jej dopływy: Potok Kochcicki i Potok Kochanowicki). Prawie 2/3 obszaru gminy leży w obrębie Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą.Gmina Kochanowice jest gminą o charakterze rolniczym. Nowoczesne gospodarstwa rolne funkcjonują nie tylko na terenie miejscowości z bardzo dobrymi glebami (np. Kochanowice, Kochcice, Lubecko). Również w sołectwach z niską klasą gruntów gospodarstwa cechują się wysokim poziomem kultury rolnej (np. Pawelki, Droniowice, Harbułtowice).Prawie połowę gminy stanowią lasy objęte ochroną Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. Przez teren gminy przebiega Szlak Pomników Przyrody, funkcjonuje ścieżka edutkacyjno-przyrodnicza Na Brzozę. Na terenie gminy powstało kilka gospodarstw agroturystycznych, które oferują turystom m.in. jazdę konną i wędkowanie.

Miejsca godne odwiedzenia:- kościół parafialny św. Wawrzyńca z 1823 r. w Kochanowicach- pałac rodziny Aulock w Kochanowicach z pocz. XIX w., od 1929 r. mieści się w nim szkoła- pałac Ballestremów w Kochcicach z 1909 r. otoczony 16-hektarowym zabytkowym parkiem - siedziba ośrodka rehabilitacyjnego- kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kochcicach - znajduje się w budynku przebudowanym w latach powojennych ze stajni hrabiego Ballestrema- kościół parafialny Wniebowzięcia NMP w Lubecku, a jednocześnie Sanktuarium Matki Boskiej Lubeckiej - najstarszy zabytek gminy z 1679 r, powiększony w 1776 r, odnowiony w 1787 r.- drewniany kościółek filialny MB Fatimskiej w Pawełkach, stanowisko pomnikowe różanecznika katawbijskiego (0,46 ha) w przysiółku Brzoza.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Sołectwa: Droniowice, Harbułtowice, Jawornica, Kochanowice, Kochcice, Lubecko, Lubockie, Ostrów, Pawełki, Szklarnia. Przysiółki: Swaciok. Gajówki: Gajówka Kochcice, Śródlesie.

Północna część gminy Koszęcin położona jest na Wyżynie Śląskiej, a wschodnia część na tzw. Garbie Woźnickim. Część południową gminy obejmuje Równina Opolska. Administracyjnie znajduje się w powiecie lublinieckim (północna część województwa śląskiego).Podstawę gospodarki gminy stanowi rolnictwo, leśnictwo, turystyka i rekreacja. Gmina należy do jednej z największych i najatrakcyjniejszych pod względem turystycznym w powiecie lublinieckim. Otoczona lasami tarnogórsko-lublinieckimi i polami, pozbawiona zanieczyszczeń przemysłowych, oferuje wymarzone warunki do wypoczynku. Przez gminę prowadzą trasy i szlaki turystyczne, na których można spotkać wiele zabytków kultury świeckiej i sakralnej. Lasy koszęcińskie stanowią doskonały teren dla poprawy zdrowia i samopoczucia. Przez teren gminy przepływa rzeka Mała Panew, Leśnica i potok Boronowski.

Miejsca godne odwiedzenia:- wieża widokowa o wysokości 36 m (taras widokowy na wys. 30 m, z którego można podziwiać Koszęcin i okolice) neoklasycystyczny pałac z XVII wieku, związany z pobytem króla Jana III Sobieskiego - obecnie siedziba Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk; pałac otoczony jest pięknym parkiem z dużą liczbą pomników przyrody- drewniany kościółek pod wezwaniem św. Trójcy, zbudowany w 1724 roku w Koszęcinie- kościół drewniany z II połowy XVII wieku w miejscowości Brusiek - kościół drewniany z 1751 roku, cmentarz żydowski i zabytkowy spichlerz zlokalizowany na szlaku Śladami naszych przodków w Cieszowej- kościół murowany z XIV wieku w Sadowie- rezerwat przyrody pod nazwą Jeleniak - Mikuliny, który można zwiedzać zarówno pieszo, jak i rowerem: powierzchnia rezerwatu wynosi około 44 ha.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Sołectwa: Brusiek, Cieszowa (Rydze), Piłka, Rusinowice, Sadów, Strzebiń (Bukowiec, Łazy, Prądy), Wierzbie. Osady: Dolnik, Lipowiec, Nowy Dwór, Krywałd. Miejscowości niesołeckie: Koszęcin, Irki.

Lubliniec to niewielkie miasto położone w północno-zachodniej części województwa śląskiego, w dolinie Malej Panwi. Krzyżują się w nim szlaki wiodące z Opola do Częstochowy i z Poznania do Katowic. Lubliniec jest gminą miejską, w której swoje miejsce znalazło kilka przedsiębiorstw przemysłu lekkiego oraz wiele punktów handlowo-usługowych.

Otoczone olbrzymim kompleksem leśnym, 24-tysięczne miasto jest zieloną ostoją przemysłowego Śląska. Sprzyjająca wypoczynkowi aura powoduje, że coraz częściej do Lublińca przyjeżdżają amatorzy dwóch kółek, by wśród leśnych duktów poszaleć na rowerach. Nastawiony na rodzinną, weekendową turystykę, z ciągle rozwijającą się bazą noclegową, a przede wszystkim doskonałymi miejscami, gdzie zobaczyć można rzadko spotykane zwierzęta i poczuć czystą woń sosnowego lasu powoduje, że przyciąga do siebie coraz częściej mieszkańców dużych miast aglomeracji śląskiej.

Oprócz miłośników sportów rowerowych, zarówno spacerowiczów, jak i wielbicieli nieco bardziej ekstremalnych wrażeń, swoje miejsce w Lublińcu znajdą także wędkarze. Ziemia Lubliniecka usiana jest naturalnymi i sztucznie stworzonymi zbiornikami wodnymi, gdzie złowić można popularnego karpia, płocie czy karasie. Ponadto zbiorniki te, a szczególnie liczne stawy znajdujące się w dzielnicy Lublińca - Kokotku pozwalają na spędzenie czasu nad wodą i uprawianie popularnych sportów. Do dyspozycji turystów pozostają, w ośrodku "Silesiana" i "Ustronie Leśne", łodzie, rowery wodne i kajaki.

Zwiedzając Lubliniec i okoliczne wsie, łatwo natknąć się na szlak drewnianych kościółków pochodzących z XVII, XVIII i XIX wieku. Wiele z nich znajduje się obecnie w świetnym stanie i jest swoistą ciekawostką regionu. By zobaczyć jeden z nich wcale nie trzeba daleko szukać. W centrum miasta, na ulicy Sw. Anny znajduje się właśnie jeden z takich kościółków, obecnie po gruntownym remoncie.

Pisząc o Lublińcu warto wspomnieć także o związkach, jakie łączą go z postacią świętej, patronki Europy - Edyty Stein. Dom jej dziadków stał w jednym z narożników lublinieckiego Rynku. Jako dziecko kilkakrotnie ich odwiedzała, a już jako osoba dorosła mówiła o Lublińcu jako o swoim kochanym mieście. W kamienicy jej dziadka przez kilka lat swoją siedzibę miało muzeum "Pro memoria Edith Stein", obecnie zaś zostało ono przeniesione do Zespołu Szkól Katolickich, noszących jej imię.

Turystyczny Śląsk to nie tylko Beskidy i lansowana mocno ostatnimi czasy Jura. To również ciekawy przyrodniczo i atrakcyjny turystycznie rejon Ziemi Lublinieckiej, w której Lubliniec, jego serce, stanowi prawdziwą perełkę dla łaknących zielonego relaksu nad wodą, wśród kwitnących łąk i żywiczo pachnących borów. Nie ma tu szaleństw i blichtru wielkomiejskich kurortów z hotelami, dyskotekami i deptakami. Nie ma gwaru straganów i turystycznego harmidru. Jest za to cisza, zapach, smak i tchnienie zielonej otuliny, która wszystkich zmęczonych ukoi swym naturalnym, nieudawanym urokiem, gwarantując cudowne doznania i prawdziwe naładowanie życiowych akumulatorów aż do następnego urlopu.

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Gmina Pawonków położona jest w północno-zachodniej części województwa śląskiego w powiecie lublinieckim. Graniczy ona od północy z gminą Ciasna, od wschodu z gminą Kochanowice i miastem Lubliniec, od południa z gminą Krupski Młyn i Zawadzkie (woj. opolskie) oraz od zachodu z gminą Dobrodzień (woj. opolskie). Do Katowic odległość wynosi 70 km, do Częstochowy 45 km.

Miejscowość Pawonków będąca siedzibą gminy o tej samej nazwie stanowi centrum administracyjno usługowe dla okolicznych mieszkańców. Sołectwo to położone jest na skraju Garbu Woźnickiego, który jest wyraźnie rzucającym się w oczy elementem krajobrazu. Przebiega on od Zawiercia przez Koszęcin, a kończy się w okolicach Kocur w powiecie oleskim. Najwyżej położone miejsce w Pawonkowie znajduje się za Pietraszowicami i wynosi 279,3 m.n.p.m.,a najniższym rejonie Dolniaka wynosi około 242,4 mnpm. Pawonków znajduje się w zlewni rzeki Mała Panew.

DANE STATYSTYCZNE

• Powierzchnia Gminy: 118,7 km²
• Ludność: ok. 6635 (stan na 31.12.2020)
• 10 sołectw: Pawonków, Draliny, Kośmidry, Koszwice, Łagiewniki Małe, Łagiewniki Wielkie, Skrzydłowice, Gwoździany, Lisowice, Solarnia.
• 6 kościołów w: Pawonkowie, Gwoździanach, Lisowicach, Łagiewnikach Małych, Łagiewnikach Wielkich i Solarni.
• Siedziba Urzędu Gminy znajduje się w Pawonkowie
• 766 indywidualnych gospodarstw rolnych
• Użytki rolne zajmują 5 580 ha, co stanowi 47% pow. gminy
• Lasy zajmują 44,5% pow. gminy
• Prawie 100 ha gruntów pod zabudowę położonych w różnych atrakcyjnych miejscach gminy

HISTORIA

Powstanie osady Pawonków wiąże się z dawną epoką. Jej historia sięga czasów średniowiecza, a być może jest dużo starsza. Znalezisko z terenów Solarni (skorupy naczyń) pochodzące z okresu kultury łużyckiej pozwala wnioskować, że na tym terenie żyli i mieszkali ludzie już od ok. 1100 lat p.n.e.

Pierwsze historyczne wzmianki o Pawonkowie, Łagiewnikach Wielkich, Lisowicach, Dralinach, pojawiają się w 1305 roku w ? Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego" .

WALORY PRZYRODNICZE

Obszar gminy Pawonków to obszar typowo rolniczy , zarówno z uwagi na warunki przyrodniczo - klimatyczne, dobre gleby oraz brak przemysłu.

Największy atut gminy Pawonków przyciągający ludzi chcących odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku to malownicze tereny rekreacyjne z pięknymi krajobrazami, zbiornikami wodnymi oraz lasami.

O walorach przyrodniczych gminy Pawonków decydują przede wszystkim:

• Dolina rzeki Lublinicy wraz z kompleksem leśnym w jej otoczeniu.
• Występowanie fragmentów cennej pod względem przyrodniczym roślinności bagiennej w otoczeniu borów świeżych, wilgotnych i bagiennych.
• Torfowisko i bagno śródleśne "Kośmidry" oraz otaczające je drzewostany stanowiące zanikający element środowiska leśnego.
• Kompleksy stawów hodowlanych - ostoja ptactwa wodnego - Będące również miejscem występowania rzadkich i chronionych gatunków roślin, ptaków i ich miejsc lęgowych.
• Duże, zwarte kompleksy leśne - zajmujące 44,5% obszaru gminy - zaliczane do lasów grupy I-szej tj. ochronnych, gdzie można podziwiać rzadko spotykane w środowisku leśnym rododendrony oraz obok gatunków pospolitych dla boru gatunków objętych prawną ochroną.

Występujące lasy charakteryzują się znaczną różnorodnością typów siedliskowych. Przeważają siedliska borowe: bór świeży, bór mieszany świeży, bór mieszany wilgotny i bór wilgotny na siedliskach lasowych przeważa las mieszny wilgotny. Najmniejsze powierzchnie zajmują bór suchy, bór bagienny, las wilgotny, ols i ols jesionowy.

Wspaniałym przykładem ostoi przyrodniczej gminy Pawonków jest Park Krajobrazowy ?Lasy nad górną Liswartą". Na terenie parku znajdują się liczne stawy hodowlane, stanowiące istotny składnik krajobrazu. Często spotykane są tu torfowiska oraz tereny źródliskowe. Poza krajobrazem stawów rybnych występują tu też krajobrazy z dominacją siedlisk lasów mieszanych świeżych; lasów iglastych borów i lasów mieszanych zdominowanych przez monokultury sosnowe oraz krajobraz dolin rzecznych z fragmentami łęgów wierzbowo-topolowych i torfowisk.

Obiekty godne uwagi lub zwiedzania:

• późnoklasyczny kościół parafialny pw. św. Katarzyny w Pawonkowie, wybudowany w latach 1806-1809 na miejsce XIV - wiecznego kościoła drewnianego z murowanym prezbiterium.
• Gwoździany - drewniany kościół pw. Narodzenia NMP z 1576r. Kościół ten został przeniesiony w latach 1976-78 z Kościeliska koło Olesna. Wieża, stanowiąca samodzielny element konstrukcyjny, została dobudowana w XVII/XVIIIw.
• Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łagiewnikach Wielkich o nowoczesnej architekturze wybudowany w latach 1968/69 w miejsce pierwotnego drewnianego z 1679r., który spłonął 1961r.
• Łagiewniki Małe -kościół pw. św. Jadwigi zbudowany w 1929r. Kaplica murowana z 1929r.
• W Lisowicach - kaplica pw. św. Jana Nepomucena z XIXw. nowy kościół, cegielnia murowana z początku XX w.
• Solarnia - miejscowość, w której w XVIw. warzono sól.

W 1992r. wybudowano kościół pw.św. Kazimierza o nowoczesnej architekturze.

• Przydrożne kapliczki znajdujące się prawie w każdej miejscowości . Przeważają obiekty z XVIII i XIX w. których zabytki posiadają cechy sztuki ludowej.
• Muzeum Paleontologiczne w Lisowicach, gdzie prezentowane są fragmenty szkieletu Smoka - pierwszego polskiego dinozaura drapieżnego i dicynodonta - największego ze znanych światu gadów ssakokształtnych. Wykopano je w na terenie cegielni w Lipiu Śląskim

Inwestycje:

W dniu 30.04.2008r. została oddana do użytku nowoczesna hala sportowa z pełnowymiarowym boiskiem do piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki i tenisa.

Natomiast 07.04.2010r. dokonano otwarcia nowoczesnego budynku Gimnazjum w Pawonkowie.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Draliny, Gwoździany, Koszwice, Kośmidry, Lisowice, Lipie Śląskie, Łagiewniki Małe, Łagiewniki Wielkie, Pawonków, Skrzydłowice, Solarnia.

Gmina Woźniki jest jedną z ośmiu gmin powiatu lublinieckiego położonego w północno-wschodniej części województwa śląskiego. Pod względem geograficznym gmina zlokalizowana jest na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej, w makroregionie Wyżyna Wieluńsko-Woźnicka (Próg Woźnicki i Obniżenie Liswarty i Prosny), makroregionie Wyżyna Śląska (Próg Tarnogórski) oraz makroregionie Nizina Śląska (Równina Opolska - Obniżenie Malej Panwi).Przez południowe krańce gminy przepływa rzeka Maki Panew zbierająca wody z licznych dopływów biorących początek w Progu Woźnickim.

Najwyższym wzniesieniem jest góra Grójec (365 m n.p.m.), wg innych źródeł góra w Lubszy. Z uwagi na rozbieżność w opracowaniach podających wysokość tej drugiej (366,2 m n.p.m. lub 359,2 m n.p.m.) uznaje się górę Grójec za najwyższe wzniesienie. Miejsca godne odwiedzenia:- Woźniki: Rynek, kościół św. Walentego, pałac Niegolewskich w Czarnym Lesie,- Lubsza: kościół św. Jakuba, Organistówka,- Psary: rezerwat przyrody na górze Grójec.

Sołectwa i miejscowości niesołeckie: Babienica, Czarny Las, Dyrdy, Kamienica, Drogobycza, Kamieńskie Młyny, Ligota Woźnicka, Lubsza, Piasek oraz Psary.