Niebezpieczny okres grzewczy

Jak co roku wraz z nastaniem zimy i potrzebą ogrzewania naszych mieszkań i domów, wzrasta ilość interwencji Państwowej Straży Pożarnej związanych z powstaniem pożaru mieszkań. Niejednokrotnie w pożarach tych giną ludzie. Często bezpośrednią przyczyną śmierci osób jest nie tyle działanie wysokich temperatur, a zatrucie tlenkiem węgla, potocznie zwanego czadem. Do głównych przyczyn można zaliczyć niewłaściwą eksploatację budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych.

Obowiązek ten określony został w § 30 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 21 kwietnia 2006r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563) - w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:

1. ?
   cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym(np. węglem, drewnem),
2. ?
   dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym,
3. ?
   co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych.
4. ?
   co najmniej raz w roku usuwamy zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.

Natomiast art. 62 ust. 1 pkt 1c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) zobowiązuje właścicieli i zarządców bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

Jak powstaje czad i jakie są główne przyczyny zaczadzeń?

Tlenek węgla (czad) powstaje w trakcie procesu niepełnego spalania materiałów palnych, (paliw), które występuje przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze.
Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla:

1. ?
   jest gazem bezwonnym, bezbarwnym, pozbawionym smaku,
2. ?
   działa blokując dostęp tlenu do organizmu zajmując jego miejsca w czerwonych ciałkach krwi, powodując tym samym, przy długotrwałym wdychaniu (w większych dawkach) śmierć przez uduszenie.

Do głównych źródeł zatruć w budynkach mieszkalnych należy zaliczyć niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.
Niewłaściwe działanie wspomnianych przewodów może wynikać z:

1. ?
   ich nieszczelności i wad konstrukcyjnych,
2. ?
   braku konserwacji, w tym czyszczenia,
3. ?
   niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe.

Wszystko to może prowadzić do niedrożności przewodów, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego, polegającego na tym, że dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz, cofa się z powrotem do pomieszczenia.

Co zrobić, aby uniknąć zaczadzenia?

W celu uniknięcia zaczadzenia należy:

1. ?
   prowadzić kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania dostatecznego ciągu powietrza, co pozwoli użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania, zgodnie z instrukcją producenta,
2. ?
   stosować urządzenia posiadające dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu; a także tzw. deklaracji zgodności, tj. dokumentu zawierającego informacje o specyfikacji technicznej oraz przeznaczeniu i zakresie stosowania danego urządzenia,
3. ?
   nie zaklejać i nie zasłaniać w inny sposób kratek wentylacyjnych oraz sprawdzać ciąg powietrza,
4. ?
   w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację,
5. ?
   częściej wietrzyć pomieszczenia, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe) lub rozszczelniać okna,
6. ?
   nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej.

Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla?

W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy:
?
zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza; w skrajnych przypadkach wybijając szyby w oknie,
?
wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, jeśli nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia osoby ratującej; w przypadku istnienia takiego zagrożenia pozostawić przeprowadzenie akcji służbom ratowniczym (pogotowie ratunkowe, PSP) i jak najszybciej podać tlen,
?
jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie np. metodą usta - usta oraz masaż serca, nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu; należy jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.

W trosce o własne bezpieczeństwo, warto rozważyć zamontowanie w domu czujek dymu i gazu. Koszt zamontowania takich czujek jest niewspółmiernie niski do korzyści, jakie daje zastosowanie tego typu urządzeń (łącznie z uratowaniem najwyższej wartości, jaką jest nasze życie).